Hiện nay, tình trạng men gan cao đang ngày càng phổ biến và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, phát hiện sớm thông qua các triệu chứng men gan cao giúp người bệnh điều trị kịp thời, ngăn chặn biến chứng xảy ra. Hãy cùng tìm hiểu về dấu hiệu men gan cao qua bài viết dưới đây.
Men gan tăng cao là gì?
Men gan là một loại enzym nằm trong tế bào gan, giúp gan thực hiện chức năng chuyển hóa các chất trong cơ thể. Men gan bao gồm 4 loại:
- Alanine transaminase (ALT).
- Aspartate transaminase (AST).
- Alkaline phosphatase (ALP).
- Gamma-glutamyl transpeptidase (GGT).
Men gan tăng cao là dấu hiệu của tình trạng viêm nhiễm hoặc tổn thương các tế bào trong gan. Tế bào gan bị tổn thương làm giải phóng ồ ạt các chất nhất định vào máu, bao gồm cả men gan. Trong hầu hết các trường hợp, nồng độ men gan chỉ tăng nhẹ và tạm thời. Tuy nhiên, nếu men gan tăng cao, kéo dài là báo hiệu tổn thương gan ở mức độ nặng như xơ gan, ung thư gan,...
Tăng men gan sinh lý thường nhẹ và tạm thời
Một số nguyên nhân gây ra tình trạng men gan cao có thể kể đến như: Rượu, bia; Viêm gan virus; Sử dụng các thuốc độc đối với gan; Viêm gan tự miễn;...
Các triệu chứng men gan cao
Theo một nghiên cứu cho thấy, có khoảng 1 - 9% số người men gan cao không xuất hiện các triệu chứng. Các triệu chứng men gan cao chỉ biểu hiện rõ rệt khi chỉ số men gan tăng gấp nhiều lần so với bình thường.
Vàng da, vàng mắt
Đây được coi là triệu chứng điển hình nhất khi men gan tăng cao. Bilirubin là sản phẩm hình thành từ sự phân hủy hemoglobin và được liên hợp ở gan để bài tiết ra ngoài qua phân, nước tiểu.
Khi tế bào gan bị tổn thương, quá trình liên hợp bilirubin tại gan ngưng trệ. Một lượng lớn bilirubin tự do thoát vào máu gây ra tình trạng vàng da, vàng mắt. Vàng da ở người men gan cao chủ yếu do nguyên nhân sử dụng thuốc độc đối với gan hoặc viêm gan virus.
Vàng da là triệu chứng điển hình nhất khi men gan tăng cao
Nổi mẩn ngứa trên da
Gan là cơ quan có chức năng đào thải độc tố. Khi chức năng gan suy giảm, các chất độc không được đào thải ra ngoài, gây tích tụ và hình thành nốt mẩn ngứa nổi trên da.
Rối loạn tiêu hóa
Người bệnh men gan cao thường có các triệu chứng trên đường tiêu hóa như chán ăn, buồn nôn và đau bụng. Khi gan bị tổn thương nặng, nồng độ các độc tố tăng lên nhiều lần và có thể làm triệu chứng này nặng hơn. Nếu bạn cảm thấy buồn nôn kéo dài thì có thể là dấu hiệu men gan đang tăng cao bất thường.
Phân và nước tiểu có màu bất thường
Người bệnh men gan cao thường có màu phân nhạt và nước tiểu sẫm màu hơn so với bình thường. Tình trạng này xảy ra do sự rối loạn thải trừ bilirubin liên hợp. Khi chức năng gan bị suy giảm, bilirubin liên hợp không được thải trừ qua phân như bình thường mà giải phóng vào máu và bài tiết một số lượng lớn qua nước tiểu. Kết quả khiến phân màu đất sét nhạt và nước tiểu trở nên sẫm màu.
Biểu hiện phù thũng
Trong hầu hết trường hợp, men gan cao đồng nghĩa với các tế bào gan đã bị tổn thương. Chức năng gan suy giảm khiến gan giảm tổng hợp albumin - chất tạo áp lực keo giữ nước trong lòng mạch. Khi albumin huyết tương giảm khiến nước thoát ra khỏi gian bào gây phù, giai đoạn đầu phù ở bàn chân và mắt cá chân.
Biểu hiện phù thũng hay gặp nhất ở bàn chân và mắt cá chân
Một số triệu chứng men gan cao khác
Ngoài các triệu chứng trên thì người men gan cao còn xuất hiện một số triệu chứng như mệt mỏi, lú lẫn, đau vùng hạ sườn phải, sốt,... Lú lẫn trong men gan cao có thể do chức năng gan suy giảm dẫn đến sự đào thải các chất độc kém hơn bình thường, gây ảnh hưởng đến chức năng não.
>>XEM THÊM: Dùng thuốc hạ men gan - Tất cả những điều bạn cần biết
Thuốc điều trị men gan cao
Men gan cao không có thuốc điều trị đặc hiệu. Do đó, nguyên tắc được chỉ định cho người men gan cao là điều trị nguyên nhân, thay đổi lối sống và tăng cường chức năng gan.
Thuốc tây y điều trị men gan cao
Người bệnh men gan cao thường được chỉ định dùng thuốc để điều trị nguyên nhân do virus viêm gan.
- Thuốc điều trị virus viêm gan B: Sử dụng khi kết quả xét nghiệm men ALT cao gấp 2 lần so với bình thường. Phác đồ được sử dụng:
- Tenofovir (300mg/ngày) hoặc Entecavir (0,5 mg/ngày).
- Lamivudine (100mg/ngày) sử dụng cho người bệnh xơ gan mất bù, phụ nữ mang thai.
- Adefovir kết hợp với Lamivudine khi có kháng thuốc.
- Thuốc điều trị virus viêm gan C: Đối với viêm gan C cấp tính điều trị bằng Sofosbuvir/Velpatasvir hoặc Glecaprevir/Pibrentasvir trong thời gian 8 tuần.
Virus viêm gan B và virus viêm gan C đã có thuốc điều trị
Sử dụng thảo dược hỗ trợ kiểm soát tình trạng men gan tăng cao
Bên cạnh loại bỏ các nguyên nhân gây men gan tăng cao, người bệnh cần chú ý đến phương pháp giúp phục hồi lại tế bào gan đã bị tổn thương. Sử dụng các thảo dược hỗ trợ kiểm soát tình trạng men gan tăng cao từ lâu đã được dân gian ứng dụng trong đời sống hàng ngày. Dưới đây là một số thảo dược đã được chứng minh có tác dụng tốt với người bệnh men gan cao:
- Cây kế sữa: Silybin là hoạt chất chính trong cây kế sữa có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm và bảo vệ tế bào gan. Để tăng cường tác dụng của Silybin cũng như đem lại tác dụng hướng đích tại gan, các nhà khoa học đã nghiên cứu ra phức hợp Silybin phospholipids. Phức hợp này đã được chứng minh có tác dụng vượt trội trên gan, giảm đáng kể tình trạng tổn thương ty thể do gan nhiễm mỡ (SS Sun và cộng sự).
Silybin trong cây kế sữa giúp chống viêm, chống oxy hóa và bảo vệ tế bào gan
- Diệp hạ châu đắng (cây chó đẻ răng cưa): Diệp hạ châu được biết đến với công dụng tiêu độc, sát trùng, tiêu viêm, tán ứ, thông huyết mạch. Trong dân gian, thường lấy cả cây sắc uống chữa bệnh về gan. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, diệp hạ châu có tác dụng chống viêm, giải độc gan, bảo vệ các tế bào gan nhờ hoạt chất là phyllanthin và hypophyllanthin.
- Cà gai leo: Cà gai leo vị hơi the, đắng, tính ấm, hơi có độc với tác dụng tán phong thấp, tiêu độc, trừ ho, giảm đau, cầm máu. Trong y học hiện đại, rất nhiều công trình nghiên cứu đã cho thấy cà gai leo có công dụng tuyệt vời đối với người mắc các bệnh lý về gan. Một số tác dụng đã được chứng minh như: Giúp chống viêm và ức chế xơ gan, giải độc gan,...
Chế độ ăn cho người men gan cao
Đối với người men gan cao, chế độ ăn uống ảnh hưởng rất nhiều đến kết quả điều trị bệnh.
Người bị men gan cao nên ăn gì?
Người bị men gan cao nên bổ sung thức ăn thanh đạm và dễ tiêu hóa:
- Ăn thực phẩm giàu chất xơ: Thực phẩm giàu chất xơ giúp kiểm soát tốt chỉ số men gan. Một số thực phẩm giàu chất xơ như yến mạch, đậu, quả mọng, quả hạch.
- Ăn nhiều rau xanh: Chế độ ăn nhiều rau xanh giúp cung cấp các vitamin và chất dinh dưỡng cho cơ thể, đồng thời làm giảm lượng mỡ dự trữ trong gan. Bắp cải, súp lơ,... được khuyến khích sử dụng hàng ngày.
- Chế độ ăn giàu vitamin: Vitamin C giúp cơ thể nâng cao sức đề kháng, thúc đẩy phục hồi tế bào gan. Một số loại trái cây giàu vitamin C như bưởi, cam, táo,...
- Thực phẩm giàu omega - 3: Omega - 3 được biết đến với tác dụng chống oxy hóa, giúp gan hoạt động tốt hơn. Một số thực phẩm giàu omega - 3 như: Các loại cá béo (cá hồi, cá ngừ,...), hạt dẻ.
- Uống đủ nước: Giúp gan thải độc một cách hiệu quả.
Người men gan cao nên ăn các thực phẩm giàu chất xơ và vitamin
Người men gan cao kiêng ăn gì để tránh gây hại đến gan?
Người men gan cao nên hạn chế các thực phẩm dưới đây để tránh gây hại đến gan:
- Đồ uống chứa cồn: Men gan cao do rượu là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất. Do đó, muốn chức năng gan nhanh chóng được phục hồi, người bệnh cần hạn chế tối đa lượng cồn đưa vào cơ thể.
- Thức ăn nhiều dầu mỡ.
- Thức ăn cay nóng.
- Muối: Muối làm triệu chứng phù ở người men gan cao trở nên trầm trọng hơn. Cần hạn chế lượng muối dưới 2g/ngày.
Bài viết trên đây đã nêu ra các triệu chứng men gan cao điển hình. Men gan cao có thể báo hiệu một bệnh lý về gan nào đó, do đó chúng ta không nên chủ quan.
Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào về tình trạng men gan cao cũng như các loại thảo dược giúp hỗ trợ điều trị, vui lòng để lại câu hỏi dưới bài viết. Chúng tôi sẽ tư vấn ngay.