Vàng da là một triệu chứng xảy ra ở nhiều bệnh lý khác nhau. Hiện tượng này không chỉ đơn thuần là da có màu vàng, mà còn có thể là vàng cả niêm mạc, kết mạc mắt. Tình trạng vàng da có thể gặp ở bất kỳ ai, ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ và sức khỏe của người mắc.

Vàng da là gì?

Vàng da là tình trạng da và kết mạc mắt có màu vàng, do nồng độ bilirubin trong máu tăng cao, bởi những nguyên nhân bệnh lý gây ra. Giai đoạn đầu, màu vàng thường xuất hiện ở kết mạc mắt, sau đó mới chuyển dần đến da. Mức độ vàng ở da còn phụ thuộc vào nồng độ bilirubin trong máu. Do đó, việc tăng nồng độ bilirubin sẽ làm xuất hiện tình trạng vàng da. Hiện tượng này xảy ra do rối loạn chuyển hóa trong cơ thể.

Hemoglobin là thành phần chính của hồng cầu. Trong hemoglobin có chứa một hóa chất màu vàng, đó là bilirubin. Khi những tế bào hồng cầu bị vỡ, cơ thể sẽ tạo ra các tế bào mới. Những tế bào cũ sẽ được xử lý tại gan. Tuy nhiên, khi gan gặp vấn đề và không thể xử lý những tế bào cũ đó, bilirubin sẽ tích tụ trong cơ thể, dẫn đến tình trạng vàng da.

Vàng da là biểu hiện của những bệnh lý nào?

Vàng da là triệu chứng của nhiều bệnh lý khác nhau. Tuy nhiên, có bốn nhóm bệnh chính gây ra tình trạng này mà người bệnh cần quan tâm, đó là:

  • Nhóm bệnh liên quan đến tế bào gan: Đây là nhóm bệnh chính gây nên vàng da ở người lớn. Bệnh do tế bào gan bị tổn thương ảnh hưởng đến chức năng chuyển hóa và thải trừ, làm cho bilirubin ứ đọng trong máu. Một số bệnh liên quan đến tế bào gan có thể kể đến đó là:
  • Viêm gan: Viêm gan có thể do: Virus, vi khuẩn hoặc rượu, thuốc,... khiến cho tế bào gan bị hủy hoại.
  • Xơ gan: Là quá trình mà tổ chức của gan bị thay thế bằng mô sẹo, ảnh hưởng đến chức năng gan một cách từ từ, khó phát hiện.
  • Một số bệnh khác như: Gan nhiễm mỡ, ung thư gan,...
  • Nhóm bệnh liên quan đến ống mật chủ: 
  • Sỏi mật: Thông thường, sỏi hình thành ở túi mật không gây ảnh hưởng gì. Tuy nhiên, khi sỏi thoát ra khỏi ống mật và bị kẹt ở ống mật chủ, sẽ làm dịch mật không xuống được ruột mà thẩm thấu vào máu, gây vàng da.

soi-mat-co-the-gay-ra-tinh-trang-vang-da.png

Sỏi mật có thể gây ra tình trạng vàng da

  • Viêm tụy cấp: Gây phù nề làm tắc dòng chảy của dịch mật, dẫn đến tình trạng vàng da.
  • Viêm đường mật: Bệnh làm giảm dòng chảy của dịch mật, đào thải bilirubin gây vàng da.
  • Nhóm bệnh liên quan đến hồng cầu: 

Tình trạng hồng cầu bị tăng tốc độ phá hủy do bệnh lý khiến bilirubin được sản xuất quá mức so với bình thường và lưu hành trong máu, khiến tế bào gan không kịp chuyển hóa lượng lớn bilirubin này. Bilirubin bị tồn đọng trong máu, gây ra tình trạng vàng da.

  • Nhóm bệnh vàng da do thuốc:

Một số loại thuốc có thể dẫn đến hiện tượng vàng da do ứ mật, vàng da do viêm gan. Những loại thuốc gây trở ngại trong quá trình chuyển hóa trong tế bào gan và đường mật cũng gây nên triệu chứng vàng da, do những thành phần của mật có bilirubin bị ứ lại trong cơ thể.

mot-so-loai-thuoc-cung-co-the-gay-vang-da-u-mat-hoac-vang-da-do-viem-gan.png

Một số loại thuốc cũng có thể gây vàng da ứ mật hoặc vàng da do viêm gan

Phòng ngừa chứng vàng da

Một trong những nhóm bệnh gây ra tình trạng này đó là bệnh về gan. Do đó, bên cạnh việc áp dụng chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, bạn cần nâng cao tinh thần phòng ngừa bệnh về gan:

  • Đồ uống chứa cồn là nơi khởi nguồn của bệnh vàng da, do đó, bạn cần giới hạn lượng rượu bia tiêu thị ở mức khuyến cáo. Việc này không chỉ loại trừ triệu chứng vàng da, mà còn giúp bạn phòng tránh bệnh về gan do bia rượu.
  • Viêm gan virus là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến vàng da. Bởi vậy, việc tránh tối đa nguy cơ tiếp xúc với những virus này sẽ giúp bạn giảm nguy cơ bị viêm gan và chứng vàng da.